Stopa i staw skokowy są pierwszymi elementami naszego ciała, które w trakcie przemieszczania mają kontakt z podłożem. Rola stopy w czynnościach takich jak chód, bieg czy wyskok jest niebagatelna.
Prawidłowa ruchomość stawów znajdujących się w tej okolicy pozwala na absorbowanie i nadanie właściwego kierunku siłom reakcji podłoża powstającym w momencie nacisku stopy na ziemie. Złożoność budowy oraz funkcjonowania stawu skokowego i stopy, oraz jej wpływ na sposób poruszania się, nie zawsze jest przez nas wystarczająco mocno doceniana.
Ograniczenie ruchomości w którymkolwiek ze stawów tej okolicy zmusza nasz organizm do kompensacyjnej nadruchomości w stawach leżących powyżej. W konsekwencji, może to doprowadzić do przeciążeń lub kontuzji. Z drugiej strony jednak, ograniczona ruchomość stawów leżących powyżej (na przykład bioder) może wymuszać nadmierną ruchomość stóp lub jej złe ustawienie w trakcie chodu. Zarówno jedna, jak i druga sytuacja może w konsekwencji doprowadzić do urazu, zarówno przeciążeniowego (na przykład ból kolan) jak i ostrego, chociażby skręcenia stawu skokowego popularnie nazywanego skręcenie kostki.
Mechanizm i czynniki ryzyka wystąpienia skręcenia kostki
Skręcenie kostki jest jednym z najczęstszych urazów, występującym praktycznie w każdym sporcie. Najważniejszym czynnikiem ryzyka predestynującym do wystąpienia skręcenia jest wcześniejszy uraz w obrębie tego stawu. Ma to związek przede wszystkim z niedokończoną rehabilitacją (lub jej brakiem) co prowadzi do ograniczenia ruchomości kostki. Choć możemy tego nie odczuwać, nawet niewielkie ograniczenie ruchomości ma ogromny wpływ na sposób, w jaki się poruszamy.
Więcej niż 80% wszystkich skręceń stawu skokowego stanowią skręcenia inwersyjne. Mechanizm, w jakim dochodzi do ich powstawania, polega na nadmiernym przetoczeniu stopy na jej zewnętrzną krawędź, zwykle przy potknięciu czy podczas upadu z wysokości. Podczas urazu może dojść do częściowego lub całkowitego uszkodzenia więzadeł stabilizujących staw skokowy. Objawy towarzyszące gdy nastąpi skręcenie kostki jest: krwiak, obrzęk, znaczne ograniczenie ruchomości oraz ból przy obciążaniu.
Rehabilitacja po skręceniu kostki
W rehabilitacji skręconego stawu skokowego najistotniejsze jest jak najszybsze podjęcie działania. Terapię zwykle powinno się rozpocząć natychmiast po wystąpieniu urazu.
Na początku należy skupić się na zmniejszaniu obrzęku. W tym celu, należy możliwie jak najwcześniej wprowadzić terapię manualną oraz ćwiczenia. Usprawnienie odpływu obrzęku ze stawu wymaga rozluźnienia struktur, które go blokują oraz wprowadzenia ćwiczeń uruchamiających pompę mięśniową, która wspomaga absorpcję. Praca nad obrzękiem ma podwójnie znaczenie. Po pierwsze, w pierwszych kilku dniach po wystąpieniu skręcenia, to właśnie obrzęk najbardziej ogranicza możliwość wykonania ruchu oraz powoduje rozpierający ból, który często uniemożliwia pełne obciążanie nogi. Po drugie, w kilka dni po wystąpieniu opuchlizny, płyn występujący w miejscu urazu zaczyna włóknieć. Może to spowodować długotrwałe i ciężkie do zniesienia ograniczenia możliwości wykonywania pełnych ruchów. Równie ważnym elementem terapii jest mobilizacja stawów. Podczas samego urazu lub też ze względu na napięcie torebki stawowej, kości tworzące staw mogą być ustawione względem siebie w niefizjologicznej pozycji co może utrudniać właściwy ich ślizg podczas ruchu i bezpośrednio wpływać na ruchomość. Dodatkowo, gojenie się więzadeł w pozycji rozciągnięcia, może pozbawić je funkcji stabilizacyjnej, co w konsekwencji prowadzi do chronicznej niestabilności stawu.
Jeszcze do niedawna głównym zaleceniem po wystąpieniu skręcenia był odpoczynek i unieruchomienia. W ostatnich latach odchodzi się od takiego podejścia. Zwykłe chodzenie czy ruchy, które nie odtwarzają mechanizmu urazu nie są niebezpieczne dla skręconego stawu. W większości przypadków nie istnieją żadne przeciwwskazania, by już od pierwszych dni rozpocząć ćwiczenia w staniu oraz normalne chodzenie. Zdecydowanie powinniśmy unikać używania kul łokciowych czy unieruchomienia za pomocą łuski gipsowej. Szczególnie wśród sportowców, gdzie jak najszybszy powrót do aktywności jest priorytetem, należy bezzwłocznie rozpocząć program rehabilitacyjny. Podstawą postępowania powinny być ćwiczenia funkcjonalne, przywracanie pełnej ruchomości oraz odbudowa czucia głębokiego, odpowiedzialnego za odruchowe kontrolowanie ustawienia stawu.
Powrót do normalnej aktywności po skręceniu kostki jest uzależniony przede wszystkim od osobistych odczuć osoby kontuzjowanej. Przed powrotem do treningu warto również wykonać testy dynamiczne takie jak skoki czy utrzymywanie balansu.
Należy jednak pamiętać, że brak dolegliwości nie oznacza końca rehabilitacji. Aby zabezpieczyć się przed kolejnymi kontuzjami, należy przywrócić nie tylko prawidłową ruchomość stawu skokowego. Powinniśmy również zadbać o właściwą ruchomość i kontrolę całego łańcucha biokinematycznego, czyli wszystkich pozostałych stawów kończyny dolnej i kręgosłupa.
Zapraszamy na www.centrumosteopatii.pl
Leave a Comment